Bezpieczeństwo prac na wysokościach – kluczowe aspekty, zagrożenia i środki ochrony
Prace wysokościowe należą do szczególnie niebezpiecznych i niosących ze sobą wiele zagrożeń. Dbanie o bezpieczeństwo osób wykonujących zadania na wysokości jest obowiązkiem pracownika i pracodawcy. Odpowiednie przygotowanie miejsca pracy ograniczy ryzyko wypadku także osób postronnych. Z kolei przestrzeganie zasad zmniejszy je do minimum. Przedstawiamy 6 podstawowych kroków do bezwypadkowej pracy na wysokości.
Praca na wysokości - realne zagrożenie
Prace wysokościowe należą do najbardziej niebezpiecznych i jednocześnie najczęściej wykonywanych prac o szczególnym charakterze. Dla określenia zakresu tych działań wystarczy wspomnieć, że już praca na wysokości ponad 1 m nad podłożem uznawana jest za pracę na wysokości.
Tego rodzaju zadanie niesie zagrożenie zarówno dla osób wykonujących pracę, jak i znajdujących się wokół. Na wysokości może dojść do zachwiania i poślizgnięcia się, a częstą przyczyną upadku jest niewłaściwa jakość rusztowania. Z kolei dla osób pracujących poniżej ogromnym zagrożeniem są upadające przedmioty z rusztowań, drabin i podestów. To wszystko sprawia, że myśl przepisów BHP praca na wysokościach wymaga stworzenia szczególnych warunków.
-
Kwalifikacje i szkolenie pracownika
Nie każdy pracownik jest w stanie wykonywać prace wysokościowe. Wiele osób ma zawroty głowy lub stany lękowe już po wejściu na wysokości ponad 1 metra. Dlatego pracownicy muszą przejść odpowiednie badania, które zleca pracodawca. Obejmują wizytę u trzech specjalistów: okulisty, laryngologa i neurologa. Dopiero pozytywne opinie tych lekarzy dopuszczają pracownika do realizacji zadań na wysokości.
Samo zaświadczenie może być poparte odpowiednimi kursami lub szkoleniami, które jednak z reguły nie są obowiązkowe. Konieczne jest jednak poinstruowanie pracownika o zagrożeniach na stanowisku pracy. Szczególnie dotyczy podłączonych sieci elektrycznych, działających maszyn lub elementów ruchomych. Warto zwrócić uwagę także na tak zwaną dyspozycję dnia. Nie tylko alkohol i narkotyki, ale także brak snu oraz inne dolegliwości ograniczają sprawność psychofizyczną, a w efekcie zwiększają ryzyko wypadku.
-
Przygotowanie miejsca pracy
Prace wysokościowe same w sobie są skomplikowane, dlatego nie należy ich dodatkowo utrudniać. Przed przystąpieniem do zadania warto odpowiednio przygotować przestrzeń. W miejscu wykonywania zadania powinno znajdować się możliwie najmniej przeszkód. Dotyczy to zarówno poziomu 0, jak i przestrzeni, w której będzie wykonywana praca. Miejsce pracy warto zabezpieczyć przed czynnikami zewnętrznymi, a przede wszystkim deszczem.
Zanim zdecydujemy się wykonać konkretne zadanie, warto się zastanowić, czy w tym przypadku potrzebne są prace na wysokości. Instrukcja BHP tworzona w większości przedsiębiorstw głosi, że jeśli można pracę wykonać inaczej, warto zaniechać prac wysokościowych.
-
Dobór akcesoriów i maszyn
Prace wysokościowe powinny być realizowane z wykorzystaniem sprzętu, który w danym momencie jest najbardziej efektywny. Trzeba wziąć pod uwagę przede wszystkim możliwy dostęp do danego miejsca. Sprzęt powinien być dostosowany do różnicy wysokości, jaką ma pokonać, a także maksymalnego obciążenia. Istotny jest czas prowadzenia prac, a także konieczność zmiany ustawienia konstrukcji.
Biorąc pod uwagę te czynniki, można wybrać konstrukcje stałe lub ruchome. Mówiąc o stałych, mamy na myśli rusztowania i podesty zamocowane do konstrukcji nośnych. Elementy ruchome (tymczasowe) to wszelkiego typu drabiny, podesty ruchome, ale także sprzęt mechaniczny jak zwyżki, podnośniki nożycowe i inne. Przy pojazdach mechanicznych istotne będzie także zasilanie. Trzeba pamiętać, że maszyn spalinowych nie wolno użytkować w pomieszczeniach zamkniętych.
-
Środki ochrony zbiorowej
Jeśli w danym miejscu przewidziana jest intensywna praca na wysokości, BHP wymaga zorganizowania środków ochrony zbiorowej. To konstrukcje, które mają chronić wszystkie osoby znajdujące się w tym miejscu, a także na niższych poziomach. Do najczęściej spotykanych zabezpieczeń nalezą rusztowania, balustrady i pomosty. Jeśli sytuacja tego wymaga, zaleca się stosowanie siatek zabezpieczających z małym oczkiem.
-
Wyznaczenie ciągów komunikacyjnych
Pomiędzy miejscami tymczasowego i stałego wykonywania prac na wysokości, należy wyznaczyć dodatkowe ciągi komunikacyjne. Mają one ułatwić przemieszczanie się na wysokości i zapobiegać przechodzeniu na własną rękę w miejscach niedozwolonych. Mogą to być podesty rusztowań, kładki lub zaaranżowane stałe ciągi komunikacyjne, jak korytarze i schody. Przy bardziej skomplikowanych konstrukcjach warto wcześniej wykonać projekt traktów komunikacyjnych i odpowiednio je oznaczyć.
-
Ochrona indywidualna
Jeśli nie istnieje odpowiedni sposób na zapewnienie bezpieczeństwa środkami ochrony zbiorowej, należy skorzystać z ochrony indywidualnej. W ten sposób określa się wszystkie przedmioty i akcesoria, w które należy wyposażyć pracownika. Obowiązkiem osoby wykonującej takie prace jest pobranie odpowiedniego sprzętu i używanie go zgodnie z przeznaczeniem. Po stronie pracodawcy jest udostępnienie sprzętu i przeprowadzenie instrukcji środowiskowej.
Prace na wysokości mogą być bezpieczne, jeśli do ich wykonania dobierzemy odpowiedni sprzęt. Nie zawsze oznacza to wysokie koszty. Wynajem podnośników pozwoli ograniczyć wydatki, a ułatwi dostosowanie sprzętu do potrzeb danego zadania. Wpłynie też na większą ochronę zdrowia i życia pracownika, które przecież są bezcenne.
Zobacz podobne
Co zawiera i czemu służy protokół odbioru maszyny?
Każdorazowy wynajem podnośnika od profesjonalnej firmy wiąże się z konkretnymi procedurami. Zdecydowanie najważniejszy element koniecznych formalności stanowi tutaj protokół odbioru maszyny poświadczający przekazanie podnośnika danemu wykonawcy, a także dokumentujący stan techniczny pojazdu przed i po wykonaniu zlecenia. Co powinien zawierać taki dokument, kto go sporządza i wreszcie czemu dokładnie służy protokół odbioru maszyny?
Jak zadbać o bezpieczeństwo pracy w pobliżu instalacji elektrycznej?
Instalacje elektryczne należą do sieci niebezpiecznych bez względu na ich lokalizację i napięcie. Szczególnie w warunkach budowy należy zwrócić większą uwagę podczas prac prowadzonych w pobliżu instalacji. Kiedy trzeba zachować wyjątkowe środki ostrożności? Jak wyglądają prace wysokościowe w pobliżu instalacji elektrycznej?
Jak zadbać o bezpieczeństwo pracy zwyżką w terenie?
Praca operatora podnośnika, jeśli jest wykonywana odpowiedzialnie i z pełną świadomością zagrożeń, nie jest niebezpieczna w takim stopniu, w jakim często się ją przedstawia. Owszem, praca na wysokości to nie praca przy biurku – jeśli bowiem chodzi o prace na wysokości, BHP decyduje nie tylko o zdrowiu, ale i życiu. Jeśli tylko przyjmiemy więc zasadę, według której bezpieczeństwa nigdy za wiele, wszystko powinno być w porządku. Jak więc zadbać o ten aspekt w terenie, czyli tam, gdzie akurat przyszło nam wykonać zlecenie?