2024-05-16

Szelki zabezpieczające do pracy na wysokości – normy i zastosowanie

Szelki zabezpieczające do pracy na wysokości, zwane również uprzężą przemysłową, to jeden z podstawowych środków ochrony indywidualnej przy wykonywaniu zadań na wysokości. Jak są skonstruowane, w jakich okolicznościach należy mieć je na sobie, jakimi normami bezpieczeństwa regulowane jest ich użytkowanie? Te i kilka innych kwestii objaśniamy w niniejszym poradniku. Zapraszamy!

Do czego służy uprząż przemysłowa?

Praca na wysokości – zarówno ta przy użyciu podnośnika, jak również przy zastosowaniu technik linowych – to praca wysokiego ryzyka: chodzi tutaj przede wszystkim o upadek z wysokości. Dlatego też pracownicy wysokościowi używają na co dzień rozmaitych narzędzi, które mają na celu uczynić pracę bardziej komfortową, ale przede wszystkim bezpieczną. Szelki bezpieczeństwa w połączeniu z elementem łącząco-amortyzującym oraz punktem zaczepowym stanowią tzw. system powstrzymywania spadania.

Ten prosty i skuteczny wynalazek ma uchronić pracownika wysokościowego przed upadkiem ze wszystkimi jego przykrymi konsekwencjami. O uprzęży przemysłowej mówi się również w kontekście sprzętu lub środków ochrony indywidualnej (SOI/ŚOI), czyli kompletu przyrządów przewidzianych do noszenia bądź trzymania przez pracownika w celu ochrony przed zagrożeniami zdrowia lub bezpieczeństwa.

Szelki zabezpieczające do pracy na wysokości – jak to jest zrobione?

Na rynku dostępne są rozmaite modele uprzęży przemysłowych: w zależności od rodzaju sprzętu, a także wizji samego producenta można spotkać się z szelkami w formie podstawowej, jak również tej bardziej profesjonalnej. Z pierwszego rodzaju korzysta się w przypadku prostych i krótkotrwałych prac, zwłaszcza tych wykonywanych na stojąco, np. na platformie podnośnika. Bardziej zaawansowane modele są przeznaczone do wszystkich rodzajów prac na wysokości, przede wszystkim jednak używa się ich w dostępie linowym.

• Uprząż przemysłowa w wersji podstawowej
  Wykonana z prostych atestowanych taśm poliamidowych obejmujących ramiona oraz uda oraz metalowych klamr spinających oraz umożliwiających dokładne dopasowanie szelek do sylwetki pracownika; posiada 2 punkty zaczepowe (z przodu i z tyłu) służące do wpięcia do nich systemu zabezpieczającego przed upadkiem, np. lonży z absorberem energii.
• Uprząż przemysłowa w wersji profesjonalnej
  Wykonany z kilku połączonych ze sobą podstawowych elementów: szerokiego pasa biodrowego z tzw. szpejarkami, pasów udowych, szelek bezpieczeństwa oraz kilku punktów zaczepowych; dzięki wyściółce z miękkiego materiału przy pracy w podparciu ciężar rozkłada się równomiernie, a konstrukcja umożliwia wykonywanie pełnego zakresu ruchów przy zachowaniu bezpieczeństwa.

Szelki bezpieczeństwa a przepisy

Niezależnie od producenta oraz modelu uprzęży, wszystkie szelki zabezpieczające do pracy na wysokości dopuszczone do obrotu rynkowego muszą być zaprojektowane i wykonane zgodnie z odpowiednimi normami.

• norma PN-EN 361 – Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Szelki bezpieczeństwa: ogólna norma dotycząca wszystkich modeli szelek zabezpieczających do pracy na wysokości.
• norma PN-EN 358 – Indywidualny sprzęt ochronny ustalający pozycję podczas pracy i zapobiegający upadkom z wysokości. Pasy ustalające pozycję podczas pracy i ograniczające przemieszczanie oraz linki ustalające pozycję podczas pracy: norma dotyczy szelek z pasem biodrowym.
• norma PN-EN 813 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Uprząż biodrowa: norma dotycząca szelek posiadających punkt do pracy w zawieszeniu.
• norma PN-EN 363 – Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Systemy powstrzymywania spadania: norma określająca charakterystykę i montaż osobistych systemów zabezpieczających przed upadkiem z wysokości.

Ważność szelek bezpieczeństwa

Czy szelki zabezpieczające do pracy na wysokości mają termin przydatności do użycia? Jak najbardziej! Użytkowanie sprzętu po upłynięciu określonego terminu ważności może skutkować nieszczęśliwym wypadkiem. W przypadku okresu użytkowania sprzętu tego rodzaju należy bezwzględnie stosować się do zaleceń producenta. Te z kolei z reguły wspominają o 5, 7 lub 10 latach od daty produkcji. Warto wziąć pod uwagę, że okres ten zakłada użytkowanie sprzętu w idealnych warunkach (minimalne zapylenie i wilgoć, niewielka ekspozycja na promieniowanie UV, zerowy kontakt z substancjami chemicznymi itd.). W celu dokładnego określenia stanu szelek bezpieczeństwa należy regularnie przeprowadzać okresowe przeglądy sprzętu.

Okresowe przeglądy szelek bezpieczeństwa

Przepisy opisujące użytkowanie szelek bezpieczeństwa wspominają również o cyklicznych przeglądach okresowych, które pozwalają na bieżące wychwycenie drobnych uszkodzeń, serwis sprzętu czy też wycofanie z użytku poważnie uszkodzonych elementów wyposażenia. Okresowe przeglądy szelek zabezpieczających do pracy na wysokości, jak również reszty SOI powinny odbywać się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy. Jeśli jednak w danym przypadku występuje nieprawidłowość w wyglądzie szelek lub ich funkcjonowaniu, lepiej nie czekać na termin najbliższego przeglądu, a wykonać go od razu.

Szukasz maszyny wysokościowej?

Szelki zabezpieczające do pracy na wysokości to jeden z podstawowych elementów wyposażenia arborystów, budowlanych pracowników wysokościowych, alpinistów przemysłowych, a także operatorów podnośników. Jeśli profesjonalna maszyna wysokościowa jest tym, czego akurat potrzebujesz, sprawdź ofertę Gutlift. Daj nam znać, czego potrzebujesz – nasi doradcy dopasują ofertę do twoich wymagań.